Bir Erzurum türküsü:
“SEYREYLE GÜZEL KUDRET-İ MEVLA NELER EYLER”
Seyreyle güzel kudret-i mevla neler eyler
Allaha sığın adl-i taala neler eyler
Canana gönül vereli ben candan usandım
Hem düşeliden derdime dermandan usandım
Meyl eylemesem gayrisine tevbeler olsun
Bu ân’e değin ettiğin isyandan usandım
Pervane gibi yanmağı ister deli gönlüm
Her şam-u seher ah ile efgandan usandım
Kalmadı firak giryesine sonra mecalim
Vuslat dilerem yarime hicrandan usandım
Işk ile enes oldı gönül geçdi siva’dan
Ben sohbet-i nas ülfet-i yarandan usandım
Çün zerre vefa bulmadım ihvan-ı zemandan
Şol yüzleri dost özleri düşmandan usandım
Vird edeyim ismin hemen hayret-i hakkın
Kesret ile ünsiyet-i insandan usandım
Kuddisi’ye vahşet golüben cümle siva’dan
Der her ne ki ağyar var ise andan usandım
Radyolarımızda yukarıdaki biçimde okunantürkünün birinci beyitdışındakisözleri, “Kuddusi” ye aittir. Buna karşılıkAlvar’lı (Erzurum) MuhammedLütfi’ye ait olan şiirin tamamı aşağıdaki gibidir (1):
Seyreyle güzel kudret-i Mevla neler eyler
Allaha sığın adl-i Teala neler eyler
Elbet yürüdür fermanını Kâdir u Kayyûm
Herkese lâyık sırr-ı tecellâ neler eyler
Âlemleri var eyleyen Allahü Alîm’dir
Gözler göricek mihrİ muallâ neler eyler
Eltâf-ı Kadîm rahm-i Azîm Bârî Teâla
Kerem-i Kerîm şems-i mücellâ neler eyler
LUTFÎ der-i dergâh-ı İlâhî’de sebât et
Nazlı niyâz et Hakk’a temennâ neler eyler
Türküleri,şiirlerin bestelenmiş biçimleri diye tanımlamak doğru değildir.Türkü, kaynak kişiden, sözü ve ezgisiyle birlikte kayda geçirilir.Halktürkü yakarken, usta malı bir şiirden etkilendiğinde bu dizelerin kime ait olduğu, ya da ne derece doğru olduğu üzerine fikir yürütmez, onun kaygısını taşımaz.Kulaktan öğrendiği bir dizenin devamına bir başka şairin mısralarınıekleyebilir. Sözcük söylenişyanlışlarıhariç“Kaynak Kişi” den alınanbir türkünün sözleri üzerinde doğru veya yanlış diyebir tasarrufta bulunmamak gerekir. Çünkü yapılaniş edebi metin araştırması değil, “türkü derlemek” tir.
(1)HULÂSÂTÜ’L - HAKÂYIK ve MEKTÛBÂT-I HÂCE MUHAMMED LUTFİ
(Alvarlı Efe Hazretleri İlim ve Sosyal Hizmetler Vakfı)
Dizgi: Damla Yayınevi, Cilt: Güröz Mücellithanesi, Baskı: Mega Ofse, İstanbul- 1966